#4 Czy rodzic z ograniczoną władzą rodzicielską może podjąć decyzję w sprawie leczenia swojego dziecka?
Być może spotkali się Państwo w swojej praktyce z następującym komunikatem ze strony rodzica małoletniego pacjenta:
Uprzejmie zawiadamiam, że matka moich synów ma ograniczoną władzę rodzicielską. Nie życzę sobie, aby były jej udzielane jakiekolwiek informacje na temat świadczeń zdrowotnych udzielanych moim dzieciom.
Co zrobić w takiej sytuacji? Czy rzeczywiście rodzic, któremu sąd ograniczył władzę rodzicielską, nie ma żadnych praw w zakresie spraw dotyczących leczenia jego dziecka?
Krok 1. Uzyskanie prawomocnego orzeczenia sądu
W pierwszej kolejności, rekomenduję, aby nie wyciągać żadnych wniosków na podstawie ustnej, czy nawet pisemnej, informacji w zakresie ewentualnego ograniczenia/pozbawienia władzy rodzicielskiej któremuś z rodziców.
Po uzyskaniu tego typu komunikatu, rekomenduję poinformowanie zgłaszającego, że proszą Państwo o przedłożenie oryginału prawomocnego orzeczenia sądu w tym przedmiocie (dokument opatrzony okrągłą pieczęcią sądową oraz pieczęcią o adnotacji o prawomocności). Przy czym, nie zaleca się robienia kopii takich dokumentów. Po analizie jego treści, warto jedynie odnotować w Państwa wewnętrznym systemie stosowną wzmiankę nt. ewentualnego ograniczenia/pozbawienia władzy rodzicielskiej.
Jeżeli nie mamy do czynienia z medycznie pilnym przypadkiem, proponuję wstrzymać się z udzieleniem świadczenia zdrowotnego dziecku, do czasu uzyskania ww. dokumentu.
Jeżeli zachodzi konieczność udzielenia dziecku świadczenia zdrowotnego, postępujemy według zasad wyznaczonych przez przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i przyjmujemy, że każde z rodziców ma pełną władzę rodzicielską.
Krok 2. Interpretacja treści orzeczenia sądu
Dysponując już odpowiednim orzeczeniem sądu, analiza jego treści powinna dostarczyć odpowiedzi na temat praw, jakie przysługują rodzicom/rodzicowi w zakresie spraw dotyczących leczenia ich dziecka. Niestety, codzienna praktyka pokazuje, że interpretacja treści orzeczeń sądowych w tym zakresie, nie zawsze jest taka prosta.
O ile, większych wątpliwości nie budzi Całkowite pozbawienie rodzica władzy rodzicielskiej albo Ograniczenie władzy rodzicielskiej do prawa zasięgania informacji o stanie zdrowia dziecka. Tak, zdecydowana większość analiz nie jest tak oczywista. Poniżej, podam przykłady kilku najczęściej pojawiających się sentencji orzeczeń sądu oraz wnioski praktyczne, jakie z nich wynikają dla lekarzy oraz podmiotów leczniczych.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej ojca pozostawiając mu prawo do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka związanych z leczeniem.
Z powyższego wynika, że ojciec małoletniego zachowuje władzę rodzicielską w zakresie leczenia małoletniego jedynie w sprawach istotnych. W konsekwencji przyjmujemy, że:
- jedynie matka jest uprawniona do decydowania w „zwykłych” sprawach leczenia małoletniego (umawianie wizyt, wyrażanie zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych, wyrażanie zgody na proste procedury medyczne itp.),
- w istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie (zgoda na zabiegi o podwyższonym ryzyku, długotrwałe, skomplikowane leczenie),
- w braku porozumienia pomiędzy rodzicami – co do istotnych spraw – rozstrzyga sąd opiekuńczy (art. 97 Kodeks rodzinny i opiekuńczy),
- ojciec zachowuje prawo dostępu do dokumentacji medycznej dziecka oraz informacji o jego stanie zdrowia w zakresie niezbędnym do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej matki pozostawiając jej prawo do współdecydowania o sprawach dziecka związanych z leczeniem.
Z powyższego wynika, że matka zachowuje władzę rodzicielską w zakresie leczenia małoletniego w sprawach istotnych oraz może współdecydować w sprawach „zwykłych”. W konsekwencji przyjmujemy, że:
- ojciec jest samodzielnie uprawniony do decydowania w „zwykłych” sprawach leczenia małoletniego,
- matka może współdecydować (potrzebna jest jednocześnie zgoda ojca) w „zwykłych” sprawach leczenia małoletniego,
- w istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie,
- w braku porozumienia pomiędzy rodzicami – co do istotnych spraw – rozstrzyga sąd opiekuńczy (art. 97 Kodeks rodzinny i opiekuńczy),
- matka zachowuje prawo dostępu do dokumentacji medycznej dziecka oraz informacji o jego stanie zdrowia w zakresie niezbędnym do współdecydowania o sprawach dziecka.
Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej (rodzinnej albo instytucjonalnej).
Samo umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej nie oznacza ograniczenia innych (poza sprawowaniem bieżącej opieki) praw rodzicielskich rodziców, chyba że orzeczono inaczej. W tej sytuacji przyjmujemy, że rodzice zachowują władzę rodzicielską w zakresie spraw dotyczących leczenia dziecka, zwłaszcza istotnych.
Jeżeli w orzeczeniu sądu nie ma jednocześnie informacji, że rodzic zastępczy lub pracownik placówki opiekuńczo-wychowawczej staje się opiekunem prawnym dziecka, to traktujemy taką osobę jako opiekuna fatycznego. O uprawnieniach wynikających z funkcji opiekuna faktycznego w zakresie spraw leczenia małoletniego pisałam tutaj.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }